|
|
=> Logaritma <=
fransyzca: logarithme
Tanımı:Syky bir a pozitif gerçel
sayysynyn a tabanly (ya da a tabanyna göre) logaritmasy (a 1 den
farkly syky pozitif gerçel sayy) a üssü y = x olan pozitif y gerçel sayysy
(bu sayy y=logax
ile gösterilir, bu loga biçiminde gösterilen a tabanly logarirma fonsiyonuyla x'in görüntüsüdür.
Sayysal hesapta en çok kullanylan taban 10'dur; bu durumda log x biçiminde gösterilen,
x'in ondalyk logaritma fonksiyonuyla görüntüsü olan x'in logaritmasyndan söz
edilir. Tabanyn e gerçel sayysy olmasy halinde ise, log x ya da ln x biçiminde
gösterilen, x'in Napier logaritma fonksiyonuyla görüntüsü olan x'in Napier
logaritmasyndan söz edilir.)
LOGARYTMA
CETVELY:
Sayysal hesapta kullanylan , ondalyk logaritmalaryn ya da Napier
logaritmalarynyn de?erlerini elde etmeye yarayan cetvel. (En genel halde
cetveller be? ondalykly yakla?yk de?erler verir. Ondalyk logaritmalar için
cetveller logaritmalaryn mantislerini vermektedir.).
TARİHÇE :1614- Yskoçyaly bir asil olan
John Napier'in (veya Naper) [1550-1617], logaritmalaryn ilk betimlenmesini
verdi?i Mirifici Logarithmorum Canonis Descripto (Hayret Verici
Logaritma Kurallarynyn Tanymy) adly eseri yayymlady. Napier'in çaly?malary,
20 yyl kadar önce, özellikle Kepler'in birlikte çaly?ty?y ünlü Danimarkaly
astronom Tycho Brahe tarafyndan incelenmi?ti. John Napier, Fransyz François Viéte
(1540- 1603) tarfyndan yeni geli?tirilmi? trigonometrik hesaplarla ilgileniyordu.
1617- Napier'in öldü?ü yyl, 1 ile bin arasyndaki sayylar için, ilk logaritma
tablosu ortaya çykty. 10 tabanyndakilogaritmalary veren bu tablolar 14
ondalyklyyd. Bunlar Yngiliz geometrici Henry Briggs'in (1561-1630) eseridir.
1619- John Spiedell New Logarithms (Yeni Logaritmalar) ady altynda,
trigonometrik fonksiyonlaryn ilk logaritma tablosunu yayymlady.
1620- Pragly
matematikçi Jost Bürgi Napier'in eserine benzer bir çaly?ma yayymlady.
1624- Briggs'in tablosu 1 ile 20000 arasyndaki ve 90000 ile 100000 arasyndaki
sayylar için geni?letildi.